Παρασκευή 31 Αυγούστου 2012

Σχεδόν ποτέ...



Σήμερα Παρασκευή 31 Αυγούστου το φεγγάρι θα είναι "μπλε"! Γιατί λέμε μπλε την πανσέληνο αυτή;

Δεν είναι ιδιαίτερα συνηθισμένο φαινόμενο να παρατηρούνται δύο πανσέληνοι μέσα στον ίδιο μήνα, πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για το αυγουστιάτικο φεγγάρι. Η δεύτερη πανσέληνος τον ίδιο μήνα αποκαλείται μπλε, όχι μόνο επειδή είναι ασυνήθιστη αλλά επειδή κάποτε ήταν πραγματικά μπλε.

Πρόκειται για ένα φαινόμενο που εμφανίζεται κάθε 2,5 χρόνια περίπου. Τα περισσότερα έτη έχουν δώδεκα πανσελήνους, ωστόσο κάθε ημερολογιακό έτος περιλαμβάνει δώδεκα σεληνιακούς κύκλους και έντεκα ημέρες ακόμη. Όταν αυτές αθροίζονται, εμφανίζεται ένα επιπλέον φεγγάρι.

Η παλαιότερη αναφορά τού όρου "μπλε φεγγάρι" καταγράφεται το 1524 σε ένα έντυπο που επιτίθεται στον αγγλικό κλήρο. Στο κείμενο αυτό σημειώνεται: "Εάν πουν ότι το φεγγάρι είναι μπλε, τότε θα πρέπει να πιστέψουμε ότι αυτό είναι αλήθεια". Στο πρωτότυπο κείμενο χρησιμοποιείται ο μεσαιωνικός όρος "belewe", που μεταφράζεται ως "μπλε", σημαίνει όμως και "προδοσία". Για το λόγο αυτό όταν το 18ο αιώνα κατά τη διάρκεια της Γρηγοριανής μεταρρύθμισης του ημερολογίου, όπου "χάθηκαν" κάποιες μέρες, "χάθηκε" και ένα φεγγάρι, αυτό ονομάστηκε "το φεγγάρι τής προδοσίας".

H δεύτερη πανσέληνος τον ίδιο μήνα δεν λέγεται μπλε μονάχα επειδή είναι ασυνήθιστη, αλλά ονομάστηκε έτσι μετά την έκρηξη του ηφαιστείου Κρακατόα στην Ινδονησία το 1883.

Ήταν το 1883, όταν έγινε η μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου και σε απόσταση 600 χιλιομέτρων μακριά, ο κόσμος άκουσε την έκρηξη σαν βολή κανονιού. Ισοδυναμούσε η έκρηξη με βόμβα ισχύος 100 μεγατόνων. Στα ανώτατα στρώματα της ατμόσφαιρας εκτινάχθηκαν χώμα και στάχτη. Τότε το φεγγάρι έγινε μπλε και ήταν τόσο σπάνιο το γαλάζιο πρόσωπο της σελήνης που αντίκριζαν οι άνθρωποι, σε σημείο που το μπλε φεγγάρι έμεινε στα χρονικά ως έκφραση ενδεικτική της έννοιας του "σχεδόν ποτέ".

Έκτοτε η φράση "μπλε Σελήνη" χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει την ύπαρξη δύο πανσελήνων σε έναν μήνα.

Τα μικροσωματίδια στα σύννεφα σκόνης που εκτοξεύτηκαν από το ηφαίστειο στην Ινδονησία παρέμειναν επί χρόνια στην ατμόσφαιρα σκεπάζοντας τις λευκές ακτίνες φωτός τού φεγγαριού την ώρα που αυτές διαπερνούσαν τα νέφη από στάχτη στον ουρανό. Έτσι η Σελήνη φαινόταν μπλε.

Ο όρος "μπλε φεγγάρι" έχει και μεταφορική σημασία, που υπογραμμίζει τη σπανιότητα ενός φαινομένου. Χαρακτηριστική είναι η αγγλική έκφραση "once in a blue moon", που σημαίνει ότι κάτι συμβαίνει σπάνια.

Ενδιαφέρον αποτελεί το γεγονός ότι το "Μπλε φεγγάρι" θα εμφανιστεί σήμερα, 31 Αυγούστου, στις χώρες που βρίσκονται δυτικά τής ζώνης ώρας UTC/GMT +8. Σε χώρες που βρίσκονται ανατολικά από τη ζώνη των UTC/GMT +9 ωρών (στον Ειρηνικό ωκεανό), οι δύο πανσέληνοι θα εμφανιστούν τον Σεπτέμβριο, την 1η και στις 30 του μήνα.

Η επόμενη διπλή πανσέληνος θα κάνει την εμφάνισή της στις 2 και στις 31 Ιουλίου του 2015.

8 σχόλια:

  1. Δηλαδή να μην περιμένω να τα δω όλα μπλε...! χιχιχ
    Ενδιαφέρουσες οι πληροφορίες. Νομίζω έμαθα πάρα πολλά για το Γαλάζιο Φεγγάρι με αυτή την αφορμή και απορώ τόσα χρόνια γιατί δεν είχα ακούσει τίποτα...
    Άντε καλά να είμαστε και το 2015 να το απολαύσουμε. 31 Ιουλίου θα είναι τεράστιο, σαν Αυγουστιάτικο. Δεν είν'κακοοό..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είπαμε, το ταξίδι είναι και εκπαιδευτικό :-)
      Όλα μπλε πώς να τα δεις; Το μπλε είναι μυστήριο χρώμα και ξεβάφει εύκολα. Πρέπει να είσαι προσηλωμένη μόλις αναβοσβήσει για να δεις την αντανάκλαση. Κρατάει μόλις μερικά δευτερόλεπτα... κι αν είδες, είδες :-)
      Το 2015 δεν είναι πολύ μακριά. Μόλις αύριο (με τη μέτρηση S.O.) :-pppp

      Διαγραφή
  2. το φεγγάρι που έχει κάτι από γαλάζιο στο φως του ίσως γεύτηκε θάλασσα
    http://www.youtube.com/watch?v=dVMn8kDswlw

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Και γεύτηκε και βαφτίστηκε στην αγκαλιά της...
      Όσοι βγήκαν στο μπαλκόνι χτες, είδαν :-)

      Διαγραφή
  3. Πάλι καλά που έχουμε και το εκπαιδευτικό ταξίδι
    γιατί ακόμα περιμένω να δω πως από μπλε ετούτη η
    σελήνη ήταν ασπροκίτρινη σαν Κρητική γραβιέρα !
    χαχαχαχα

    Καλημέρα Captain :))
    Καλό μήνα και καλό Φθινόπωρο !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα και καλό μήνα μάγισσα πειρατίνα μου και καλό Φθινόπωρο επίσης...
      Ε, μας τρώνε που μας τρώνε οι θάλασσες να μη μαθαίνουμε και τίποτα; Τσάμπα να πάει τόσο ταξίδι;

      Διαγραφή
  4. τι μαθαίνει κανείς... ωραίες οι πληροφορίες!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είπαμε, το ταξίδι, ταξίδι και η εκπαίδευση, εκπαίδευση :-)

      Διαγραφή

Αν ανήκεις στο πλήρωμα πες ό,τι θέλεις και γρήγορα στο κατάστρωμα.
Αν είσαι επιβάτης χαλάρωσε και απόλαυσε το ταξίδι.
Αν είσαι ναυαγός στη μέση τού πελάγου κράτα γερά και πιάσε το σκοινί.
Αν είσαι πειρατής και σκέφτηκες να μας κουρσέψεις κάνε στροφή και άλλαξε πορεία πριν το μετανιώσω...